เมื่อวันที่ 30 มีนาคม 2566 ศาลปกครองกลาง นัดอ่านคำพิพากษา คดีหมายเลขดำที่ 2494/2564 ระหว่างการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) ในฐานะผู้ฟ้องคดี กับ กรมที่ดินที่ 1 กับพวกรวม 2 คน ผู้ถูกฟ้องคดี ในคดีพิพาทเกี่ยวกับการที่หน่วยงานทางปกครองหรือเจ้าหน้าที่รัฐออกคำสั่งโดยไม่ชอบด้วยกฎหมาย และการกระทำละเมิดอันเกิดจากคำสั่งทางปกครองในคดีที่ดินเขากระโดง หรือ คดีพิพาทเกี่ยวกับการออกเอกสารสิทธิ์ทับซ้อนที่ดินบริเวณพื้นที่ทางแยกเขากระโดง
"ชูวิทย์" กล่าวหา "ศักดิ์สยาม" ใช้นอมินีถือหุ้น
ทดลองปิดสะพานข้ามแยกลาดพร้าว 3 วัน ปรับปรุงซ่อมแซม
คดีนี้ รฟท. ฟ้องว่า ได้มีหนังสือที่ รฟ 1/1911/2564 ลงวันที่ 23 มิถุนายน 2564 ขอให้อธิบดีกรมที่ดิน (ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2) ใช้อำนาจดำเนินการตรวจสอบที่ดินบริเวณพื้นที่ทางแยกเขากระโดง ต.อิสาณ อ.เมืองบุรีรัมย์ จ.บุรีรัมย์ และดำเนินการเพิกถอนหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินที่ทับซ้อนในที่ดิน บริเวณที่เป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ฟ้องคดีทั้งหมดคำพูดจาก สล็อตวอเลท
โดยมีคำขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวน เพื่อทำการสอบข้อเท็จจริงในการออกหนังสือแสดงสิทธิทับที่ดินของผู้ฟ้องคดีในพื้นที่บริเวณดังกล่าว เพื่อทำการสอบข้อเท็จจริงในการออกหนังสือแสดงสิทธิทับที่ดินของผู้ฟ้องคดีในพื้นที่ และขอให้กรมที่ดิน ชดใช้ค่าเสียหายปีละ 707,595,034 บาท และค่าขาดประโยชน์รายเดือน เดือนละ 58,966,253 บาท นับถัดจากวันฟ้อง
ศาลพิจารณาแล้วเห็นว่า กรมที่ดิน มีภารกิจหน้าที่ในการคุ้มครอง ดูแลรักษาที่ดินของรัฐทุกประเภท และ อธิบดีกรมที่ดิน ย่อมมีหน้าที่ในการควบคุมดูแลการปฏิบัติงานให้สำเร็จลุล่วงตามภารกิจ
เมื่อมีคำพิพากษาศาลฎีกาที่วินิจฉัยอย่างชัดแจ้งว่า ที่ดินตามแผนที่แสดงเขตที่ดินของกรมรถไฟแผ่นดินสายนครราชสีมาถึงอุบลราชธานี ตอนแยกที่ย่อยศิลา ต.เขากระโดง จ.บุรีรัมย์ กิโลเมตรที่ 375 + 650 เป็นส่วนหนึ่งของพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตสร้างทางรถไฟต่อจากนครราชสีมาถึงอุบลราชธานี ลงวันที่ 8 พ.ย. 2462 จึงถือได้ว่าที่ดินดังกล่าวเป็นของ รฟท.
อีกทั้งที่ดินมีฐานะเป็นที่ดินของรัฐซึ่งสามารถใช้จัดทำบริการสาธารณะให้แก่ประชาชนโดยทั่วไปได้ หาใช่มีผลผูกพันเฉพาะคู่ความ ประกอบกับ รฟท.ได้ตรวจสอบเอกสารทางทะเบียนจากสำนักงานที่ดินจังหวัดบุรีรัมย์ พบว่า มีการออกโฉนดที่ดินทับซ้อนที่ดินของ รฟท. 850 แปลง แต่ รฟท.ดำเนินการคัดถ่ายเอกสารมาได้บางส่วน 497 แปลง
อีกทั้งปรากฎข้อเท็จจริงจากการตรวจสอบของคณะทำงานตามคำสั่งกรมที่ดินที่ 822/2565 ลงวันที่ 4 เม.ย.2565 ว่า จากการลงพื้นที่ จ.บุรีรัมย์ เพื่อตรวจสอบข้อเท็จจริง พบข้อมูลหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินเป็นโฉนดที่ดิน 396 ฉบับ หนังสือรับรองการทำประโยชน์ 376 ฉบับ รวม 772 ฉบับ
กรณีจึงเป็นความปรากฏขึ้นผู้ฟ้องคดีได้มีหนังสือร้องขอให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ใช้อำนาจตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ว่าได้มีการออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินไปโดยคลาดเคลื่อนหรือไม่ชอบด้วยกฎหมาย แม้ว่าจะเป็นการตรวจสอบพบข้อเท็จจริงเพียงบางส่วน ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ก็สามารถมีคำสั่งแต่งตั้งคณะกรรมการสอบสวนเพื่อดำเนินการตามประมวลกฎหมายที่ดินไปก่อนได้ โดยไม่จำต้องรอให้ตรวจสอบ พบหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินทั้งหมดหรรือพบข้อเท็จจริงจนชัดแจ้งแล้ว จึงจะมีคำสั่งแต่งตั้ง ดังนั้นผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองจึงละเลยต่อหน้าที่ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน
เมื่อที่ดินพิพาทในคดีนี้ยังไม่มีการเพิกถอนหนังสือแสดงสิทธิในที่ดินและคืนสิทธิในที่ดินให้แก่ผู้ฟ้องคดีได้ครอบครองที่ดิน และไม่ปรากฏว่าผู้ฟ้องคดีได้เข้าใช้ประโยชน์ที่ดินในลักษณะใด จึงยังไม่อาจถือได้ว่าผู้ฟ้องคดีได้รับความเสียหายจากการไม่ได้ใช้ประโยชน์ในที่ดินแต่อย่างใด
ส่วนความเสียหายที่ผู้ฟ้องคดีกล่าวอ้างว่าสามารถนำออกให้เช่าหรือทำประโยชน์ได้ตามระเบียบการรถไฟแห่งประเทศไทย ฉบับที่ 129 ก็เป็นเพียงการคาดการณ์ในอนาคตของผู้ฟ้องคดีในกรณีที่มีการนำที่ดินออกทำประโยชน์แล้วเท่านั้น
กรณีจึงยังรับฟังไม่ได้ว่า ผู้ถูกฟ้องคดีทั้งสองทำละเมิต่อผู้ฟ้องคดีตามมาตรา 420 แห่งประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 1 จึงไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนให้แก่ผู้ฟ้องคดีแต่อย่างใด
พิพากษาให้อธิบดีกรมที่ดิน ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 ปฏิบัติหน้าที่ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ทั้งนี้ ให้ผู้ถูกฟ้องคดีที่ 2 มีคำสั่งแต่งตั๋งคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 วรรดสอง แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ให้แล้วเสร็จภายใน 15 วัน นับแต่วันที่ศาลมีคำพิพากษาถึงที่สุด
ยกฟ้องกรมที่ดิน และคำขออื่น นอกจากนี้ให้ยก โดยมีข้อสังเกตเกี่ยวกับแนวทางหรือวิธีการดำเนินการให้เป็นไปตามคำพิพากษา ให้ รฟท. ร่วมกับคณะกรรมการสอบสวนตามมาตรา 61 วรรคสอง แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน ทำการตรวจสอบ แนวเขตที่ดินบริเวณเขากระโดง ต.อิสาณ อ.เมืองบุรีรัมย์ จ.บุรีรัมย์ เพื่อหาแนวเขตที่ดินที่เป็น ของผู้ฟ้องคดี ตามคำพิพากษาศาลฎีกา คดีหมายเลขแดงที่ 842 – 876/2560 และที่ 8027/2561 และ คำพิพากษาศาลอุทธรณ์ ภาค 3 คดีหมายเลขแดงที่ 1112/2563 เพื่อให้คณะกรรมการสอบสวนจัดทำรายงานการสอบสวนให้แล้วเสร็จตามหลักเกณฑ์ วิธีการที่ประมวลกฎหมายที่ดิน กฎและระเบียบที่เกี่ยวข้องกำหนดต่อไป
